Het principe is eenvoudig. Hang een voorwerp met enig gewicht aan een touwtje en je kunt langs dat touwtje een keurig recht muurtje metselen of een kaarsrecht kozijn timmeren.  Omdat zoals bekend lood zwaar is, werd aan het touw vaak een stuk lood bevestigd. De metselaar en de timmerman noemen dit gewicht dan ook een ‘schietlood’. Merkwaardig genoeg zijn er ontelbaar verschillende vormen van schietloden. Er is nauwelijks een stuk gereedschap denkbaar dat van zo veel verschillende materialen is gemaakt en in zoveel verschillende vormen. Er bestaan schietloden van ijzer, messing, steen en natuurlijk lood, maar ook combinaties daarvan. Er zijn er met een punt en er zijn er ook met een vlakke onderkant. En ook daar weer combinaties van: als de vlakke onderkant er wordt afgeschroefd komt de punt tevoorschijn. De Romeinen gebruikten reeds schietloden en door de eeuwen heen bleven ze populair bij mensen die gereedschappen of instrumenten nodig hadden. Zelfs ingewikkelde navigatie-instrumenten hadden vaak een schietloodje om te zorgen dat het geheel ‘in het lood’ stond.

SPACER

In iedere Hollandse gereedschapskist vindt men een schietlood. Tegenwoordig is het een cilindrisch messing gewicht van ongeveer een ons. Vaak staat het gewicht onderop vermeld. De cilinder is doorboord voor het touw, en de knoop aan de onderkant fixeert het geheel. Bij het geheel hoort een houten blokje dat dezelfde doorsnee heeft als het schietlood zelf. De Engelsen noemen dat de ‘spacer’.