BRAFA in the galleries

BRAFA in the galleries

Zin om over kunst te praten? Om je verzamelpassie te delen? Om objecten te voelen, te ruiken, te taxeren? Om advies te krijgen van een expert, een handelaar die zijn vak door en door kent? BRAFA heeft er resoluut voor gekozen om live te gaan en geen zuiver online verhaal aan te bieden.

Dit jaar komen de verschillende internationale galeries niet samen in tour & taxis voor de 66e editie van BRAFA, maar komt BRAFA naar de galeries in ‘BRAFA at the galleries’.
126 handelaren uit binnen- en buitenland zetten de deuren van hun galeries open, om hun passie voor het mooie, het zeldzame, het kostbare en het historische te delen in een warme sfeer, in overeenstemming met de geldende gezondheidsvoorschriften in hun regio. Samen creëren zij op die manier een hoopvol moment om de nieuwe stukken van het afgelopen jaar met trots te presenteren. Wij vroegen alvast aan enkelen van hun voor wel topstuk men hun galerie absoluut moet bezoeken.

BRAFA in the galleries
www.brafa.art
27-01 t/m 31-01


Panamarenko, Pepto Bismo II, 2003. Beschilderd brons, 6 motoren, hout en ijzerdraad
185 x 145 x 70 cm. 6 exemplaren + 3 AP, gesigneerd en genummerd. Richtprijs: tussen de € 250.000 en € 300.000.
“De unieke combinatie van kunst, wetenschap en techniek brengt poëzie in dit werk, net datgene wat Panamarenko zo uniek maakt.”

“Dit werk van Panamarenko komt voor de eerste keer in lange tijd nog eens op de markt en was sinds 2003 uitverkocht. Pepto Bismo behoort dan ook tot één van de meest mythische en iconische creaties uit Panamarenko’s oeuvre. Alle facetten van Panamarenko’s fantasiewereld vinden we terug in dit beeld”, aldus Samuel Vanhoegaerden. ‘Zijn technisch vliegmachines vormen een parodie op de moderne, icarische hoogmoed van de permanente vooruitgang’, vertelde Jan Hoet ons in 2008. Eén van deze beelden kreeg een permanente plaats op het Sint-Jansplein in Antwerpen, vlakbij de volkse wijk waar de kunstenaar jarenlang woonde en werkte. Het unieke is dat het één van de enige werken is dat zowel binnen als buiten kan staan en dat het ondanks zijn museale uitstraling evengoed thuishoort in een kleinere ruimte van een privéverzameling. Naast Panamarenko is ook James Ensor, Pierre Alechinsky, Christian Dotremont, Tom Wesselmann en Keith Haring in Knokke vertegenwoordigd.
Samuel Vanhoegaerden Gallery, Knokke, www.svhgallery.be


Pablo Picasso (1881-1973), Uil, 1969. Gemaakt in atelier Madoura, Vallauris. Keramiek, editie 62/250. Richtprijs: € 25.000-30.000
“Dit keramisch werk is inmiddels zeer gekend en gezocht.”


“Op zeer hoge leeftijd wist Pablo Picasso (1881-1973) nog te boeien met een nieuwe vormentaal. Deze uil vormt hiervan het bewijs,” vangt Lennart Booij het gesprek aan. “Ontworpen door de meester en vervaardigd bij het atelier Madoura in Vallauris in 1969 draagt dit stuk nummer 62 uit de editie van 250 exemplaren. Het is een simpel gedraaide keramiek vorm, die vervolgens werd uitgestoken en vlot werd geschilderd en geglazuurd. Het typeert Picasso in al zijn glorie. Het is ongetwijfeld een monumentaal vormstuk dat over de jaren niets aan expressie heeft ingeboet. Het keramisch werk is inmiddels zeer gekend en gezocht. Moderne kunstvermelaars zien dat het keramisch werk van Picasso niet in hun collectie mag ontbreken, maar ook musea tonen inmiddels interesse in het keramisch oeuvre van Picasso.”
Lennart Booij, Amsterdam, www.booij-arts.com


Vrouwelijke Kambei/Minsereh figuur, Mende, Sierra Leone, eind 19e eeuw – begin 20e eeuw. Hout, hoogte: 41 cm. Richtprijs : € 36.000
“Een werk als dit, bijzonder mooi in zijn eenvoud, kom je maar zelden tegen.”

“Serge Schoffel ontdekte dit werk bij een familie in Duitsland. “De vader van de familie Hansens importeerde in de jaren vijftig exotische goederen uit Sierra Leone. Hij kocht er toen dit werk en bracht het terug naar Europa. In Afrika ten zuiden van de Sahara zijn de zogenaamde geheime genootschappen meestal mannelijke genootschappen die omgaan met kunstvoorwerpen zoals maskers en beeldjes. Het geval van de Mende van Sierra Leone is heel uitzondering omdat het uitsluitend vrouwen zijn die de beelden en maskers maken en gebruiken. Dit uitzonderlijke kunstwerk zou daarom zeker niet misstaan in de collectie van een groot museum gewijd aan de primitieve kunsten.”
Serge Schoffel, Brussel, www.sergeschoffel.com


Sam Francis (1960-1980), ‘Untitled SF 60-1135’, uit de serie ‘Blue Balls’. Gouache.
“Sam Francis was waarschijnlijk van plan om dit werk te bewaren voor zijn persoonlijke collectie.”

“Deze prachtige ‘Untitled SF 60-1135’ gouache maakt deel uit van zijn beroemde ‘Blue Balls’-serie van Sam Francis,” vertelt Maureen Diziain ons. “Dit werk is een bewijs van het heilzame en belangrijkste aspect van kunst in het leven van een kunstenaar. In deze periode werkt kunst creëren op hem in als een oermiddel, een soort vagevuur en exorcisme tegelijk. Desondanks brengt het palet van heldere blauwen, vergezeld van groene en rode accenten, vrolijkheid en dynamiek in dit symbolische werk. “Untitled SF 60-1135” is op de achterkant gemarkeerd met “PM”, wat betekent “Private Museum”. Sam Franciscus was waarschijnlijk van plan dit werk, dat de kunstenaar bijzonder na aan het hart lag, te bewaren voor zijn persoonlijke collectie. Deze compositie is toevallig zowel een museumstuk als een privéverzameling.”
Bailly Gallery, Genève, www.baillygallery.com


Aldo Nason (1920-2017), vaas ‘Yokohama’, uniek stuk ca.1970. Gekleurd glas en metaal. Hoogte: 24 cm. Richtprijs: € 7.000-9.50
“Elke vaas uit de serie ‘Yokohama’ is uniek.”

Geboren in een familie van glasmakers, werd Aldo Nason opgeleid door zijn vader Emilio (1891-1959), mede-oprichter van de ‘Arte VEtraria Muranese’ glasfabriek. Aldo werd ‘maestro’ en werkte nauw samen met Giulio Radi (1895-1952) bij A.VE.M. Deze laatste ontwikkelde een nieuwe stijl van glassmeden, de ‘Arte VEtraria Muranese’. Dit is een ‘kleur’-techniek die verschillende lagen glas en metalen platen combineert, die allemaal over elkaar heen liggen, waardoor polychrome reacties ontstaan met subtiele nuances. Nason zal dit principe in zijn persoonlijke creaties herinterpreteren door cirkelvormige segmenten van ‘murrine’ uit ‘zanfirico’ toe te voegen en zo het spel van materialen op asymmetrische en amorfe vormen te ontdekken. Elk van de unieke vazen uit deze iconische serie bevatten een sterke aantrekkingskracht door hun grote moderniteit. De serie ‘Yokohama’ is al aanwezig in verschillende museumcollecties en spreekt een breed publiek aan. Door zijn materiaal en zijn technische complexiteit zal het zowel de liefhebber van de glascreaties als de verzamelaar van moderne of hedendaagse kunst bekoren door zijn sculpturale en grafische dimensie.
Marc Heiremans, Antwerpen, www.marcheiremans.com


Bernard Buffet, Les Ombelles Jaunes, 1966. Olieverf op doek, 92 x 60 cm. Gesigneerd en gedateerd rechts onderaan. Certificaat van de galerie Maurice Garnier. Courtesy Galerie Hurtebize.
Richtprijs: € 165.000
“Deze bloemen, die zeer hoog op het doek staan, zijn gemaakt van ongelooflijk dichte verflagen.”

De Galerie Hurtebize stelt een speciale enscenering voor in haar ruimte, die haar stand op de BRAFA weerspiegeld. Daar tonen ze een absoluut topstuk van Bernard Buffet. De stijl van ‘Les Ombelles Jaunes’ ligt op de grens tussen het ‘miserabilisme’ uit Bernard Buffet’s beginjaren (1928-1999) en zijn stilistische evoluties (meer kleuren en materialen) van uit de jaren zestig. Op een trieste, schaduwloze, tweedimensionale, witachtige achtergrond, die het resultaat is van zijn volledig anti naturalistische werk uit de jaren veertig en vijftig, staat een driehoekige tafel die elk idee van perspectief uitdaagt, waarop een vaas is geplaatst waaruit zwarte, stijve stengels ontstaan die de compositie strippen en die eindigt in felgele bloemschermen. Deze bloemen, die heel erg in reliëf op het doek staan, zijn in ongelooflijk dichte lagen verf ontstaan. De ruimtelijke leegte benadrukt deze bloemblaadjes, die sterk geladen zijn met materie, als gevolg van de nieuwe picturale ontdekkingen van de kunstenaar rond de eeuwwisseling van de jaren zestig. Dit typische boeket is eerder gericht op liefhebbers van het werk van de kunstenaar.
Galerie Hurtebize, Cannes, www.galerie-hurtebize.com



Antoine de Saint-Exupéry, Voorbereidende tekening voor het karakter De Drinker in De Kleine Prins, ca. 1942. Aquarel op papier, 14 x 21,6 cm.
“De Kleine Prins is na de Bijbel het meest vertaalde werk geworden.”

Voor zijn deelname aan deze buitengewone editie van de BRAFA heeft voorzitter Harold t’Kint een uitzonderlijke aquarel gevonden die bedoeld is om een monument van de Franse literatuur te illustreren, ‘Le Petit Prince’ van Antoine de Saint-Exupéry. Dit werk, dat een echt uitgeversfenomeen is, is geboren uit de verbeelding van de auteur toen hij in New York woonde. Gepubliceerd in het Engels en Frans vanaf 1943, en vervolgens door Gallimard in Frankrijk in 1946, kon de auteur zich het wereldwijde succes van dit prachtige poëtische verhaal, dat na de Bijbel het meest vertaalde literaire werk is geworden, niet voorstellen. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in 1942-1943, woonde Saint-Exupéry in New York, waar hij een relatie had met Silvia Hamilton, muze en inspirator, met wie hij de tekst schreef en de illustraties schilderde voor wat De Kleine Prins zou worden. In april 1943, voordat hij zich als piloot bij zijn eskader aansloot, vertrouwde hij Silvia Hamilton het originele manuscript en de meeste (zo niet alle) voorbereidende tekeningen en illustraties toe. In 1968 besloot ze het manuscript en alle illustraties te verkopen aan het Morgan Library Museum in New York. Eerder, in het begin van de jaren zestig, had ze een van haar vrienden, een groot bewonderaar van Saint-Exupéry, Sherlee Lantz, drie originele aquarellen gegeven, waaronder deze van Harold t’Kint.
Harold t’Kint, Ernest Allardstraat 31, Brussel, www.haroldtkint.com


André Arbus, Ladenkast, ca. 1935. Bekleed met perkament, lak en ivoor, 67 x 150 x 46 cm.
“Het initiatief, ‘Parijs / New York / Gent’, wil een universum creëren, zoals in een appartement, waar verschillende stijlen en verschillende tijdperken worden gecombineerd.”

In Parijs presenteert Galerie Mathivet (Parijs) een tiental aboriginalschilderijen. Via de schilderijen van grote kunstenaars van de eerste generatie, zoals George Ward of George Hairbrush, wil men dit picturale universum bij een breder publiek bekend maken. Ook biedt de galerie 20e eeuws meubilair aan, onder meer van André Arbus (1903-1969). Zijn volledig met perkament beklede ladekast met ivoren knoppen, op een gelakte basis, gemaakt rond 1935, is een absoluut topstuk. Het meubelstuk werd presenteerd op het Salon des Artistes Décorateurs en vervolgens op de prestigieuze Exposition Internationale des Arts et Techniques in 1937. Het stuk kan bedoeld zijn voor een verzamelaar die op zoek is naar een kostbaar meubelstuk, maar ook voor een museum omdat het deel uitmaakt van de collecties van het Musée des Années Trente in Boulogne-Billancourt.
Mathivet Galerie, Parijs (23-01 tot 13-02), www.galeriemathivet.com


Johannes Fyt (1611-1661), stilleven met kreeft, olieverf op doek, 70 x 90 cm, richtprijs: € 95.000.
“Het liefst zie ik deze werken naast of tegenover elkaar hangen, in een eetkamer met een rijk gevulde tafel vol met vlees, vis, groeten en fruit, zilverwerk en prachtige kristallen wijnglazen. Dan kan het feestmaal niet meer kapot!”

Bij Jan Muller in Gent ontmoet leermeester Frans Snijders zijn leerling Jan Fyt. De twee werken, elk minstens even museaal, tonen dan ook nog eens ongeveer hetzelfde onderwerp. Jan Muller zag meteen in hoe zeldzaam dit duo is, en vond het een must om ze samen te tonen. “Beide kunstenaars geven de kreeft weer op een Chinees bord van Wan Li-porselein. Allebei de meesters geven er een andere draai aan, maar in beide werken is de kreeft hetgeen waar je eerst naar gaat kijken, door de felrode kleur die in het oog springt. Snijders toont uiteraard zijn virtuositeit door het schilderen van de meest barokke, overdadige fruitmand denkbaar. Fyt, die we vooral kennen van jachtstillevens, kan het niet laten ook zijn grootste talent te tonen en een mooie geschoten haas weer te geven.” Volgens Jan Muller is Snijders een meester die in elk museum wereldwijd aanwezig zou moeten zijn. “Vorig jaar vond ik in de Hermitage een bijna identieke fruitmand, maar zonder de kreeft. Toen had ik mijn Snijders juist kunnen kopen, samen met Klaas Muller, mijn neef en goede collega. Mijn neus krulde van fierheid!” Jan Muller Antiques, Gent, www.janmullerantiques.com


“Dit is een van de zeldzaamste creaties van Gio Ponti en Piero Fornasetti.”

Roberta Tagliavini’s Milanese galerie, die sinds 1967 gespecialiseerd is in decoratieve kunst en design, wordt sinds 1994 gerund door haar zonen Mr. Mattia en Mr. Martinelli en is regelmatig aanwezig op de BRAFA, met werken van onder andere Giuseppe Terragni, Osvaldo Borsani, Carlo Bugatti, Eugenio Quarti, Emilio Lancia, Paolo Buffa, Piero Fornasetti en Gio Ponti. Van deze laatste presenteert de galerie het een fantastische en zeer zeldzame trumeau uit 1955. Het is een van hun zeldzaamste stukken, bewaard in zeer goede staat, uit een Italiaanse privécollectie. Piero Fornasetti is een van de meest getalenteerde Italiaanse ontwerpers en decorateurs van de 20e eeuw. Dit werk is een kunstwerk op zich, maar perfect geschikt voor praktisch gebruik, en is daarom gericht op een breed scala aan verzamelaars, ontwerpers of andere handelaren die mogelijk zeer geïnteresseerd zijn in deze aankoop.
ROBERTAEBASTA, Milaan, www.robertaebasta.com


Julien Dillens, Allegretto, 1888. Brons met rood en groen patina, 85,5 x 18,5 x 19 cm. Gesigneerd en gestempeld ‘Compagnie des Bronzes Bruxelles Cire Perdue’, met de handtekening van de gieter.
“Wij denken dat deze editie vooral gericht zal zijn op een Belgisch cliënteel gezien de gezondheidsmaatregelen die de komst van buitenlandse klanten sterk beperken.”

Ter gelegenheid van haar eerste deelname aan de BRAFA, stelt ARTIMO verschillende grote werken voor die tot nu toe nooit werden tentoongesteld, waaronder een brons van de beroemde Belgische kunstenaar Julien Dillens (1849-1904). Gekend om zijn ‘totaal realisme’, wist hij verschillende kunstenaars te verenigen in de groep L’Essor (1877), met wie hij zijn belangrijkste werken tentoonstelde. Dit voorgestelde sculptuur heeft nog steeds zijn oorspronkelijke zuil. Het is gemaakt in een zeer hoge kwaliteit was gietwerk. Het is ook een historisch stuk, vergezeld van een officieel document uit 1888, opgesteld door het Provinciaal Bestuur van Brabant, dat het als ‘Souvenir de Sympathie et d’Estime’ schonk aan de provinciale bediende L. Barbiaux. Het is ongetwijfeld een werk van historisch belang waarvan de finesse en de kwaliteit van de uitvoering zowel een museum als een particuliere verzamelaar zou kunnen interesseren.
Artimo, Brussel, www.artimobrussels.com


José Zanine Caldas, handgesculpteerde ‘Namoradeira’ / ‘conversadeira’, Tête-a-tête lounge chair, massief stuk Juerana-hout, Brazilië, Jaren ’70. Prijs op aanvraag.
“Gezien zijn sculpturale vormen en prachtige patina is de Namoradeira een kunstobject op zich dat een mooie plaats in de canon van 20e-eeuwse kunst verdient.”

Morentz Galerie staat garant voor topkwaliteit op het vlak van bijzonder verzameldesign. Met dit absoluut iconisch stuk uit het oeuvre van Jose Zanine Caldas(1919-2001), zetten ze de toon van hun collectie. “Caldas, maquettebouwer voor onder andere Oscar Niemeyer en Lucio Costa richtte in 1948 het succesvolle Moveis Artisticos Z op, waarmee hij op grote schaal demonteerbare meubels uit plywood. Toen hij in de jaren ’70 geconfronteerd werd met de effecten van de ontbossing in zijn geboortestreek, begon hij als protest brutalistische en zeer expressieve meubelen te maken uit achtergebleven stukken hout. Hij noemde deze serie ‘Moveis Denuncia’, vrij vertaald: ‘Protest furniture’. De ‘Namoradeira’ conversation seat is hier het perfecte voorbeeld van.”
Morentz Gallery, Waalwijk, www.morentz.com


Rembrandt Bugatti, Biche axis aux aguets, (1909-1910). Gesigneerd brons ‘R. Bugatti’ en genummerd 4. Stempel door de gieterij A. -A. Hébrard (ca. 19044-1934). Gelimiteerde editie tot 6. H. 49, L. 59 cm. Afkomst James Henry de Rothschild n° INV. 4378, in 1927; anonieme verkoop, Parijs, Me Kohn, 15/03/2000.
“De unieke provenance, de beperkte editie maar vooral de hand van de te vroeg gestorven Bugatti zelf, maken deze sculptuur uitzonderlijk.”

Slechts zes exemplaren goot bronsgieter Hébrard van deze prachtige hinde van de hand van Rembrandt Bugatti (1884-1916), zoals ook vermeld staat in zijn catalogue raisonné. Bugatti, broer van de autofabrikant, passioneel Italiaan te vroeg gestorven door liefdesverdriet, behoort samen met Pompon en Sandoz tot de bekendste dierenbeeldhouwers van het begin van de 20e eeuw. De hoge kwaliteit van Bugatti’s werk bekoorde hoogstaande verzamelaars waaronder de Rothschilds, een dynastie van rijke bankiers en kunstverzamelaars die deze sculptuur in hun bezit hadden om het later op de markt te brengen. “Deze hinde hoort toe in de verzameling van liefhebbers van Bugatti, maar ook van dierlijke kunst uit het begin van de 20e eeuw, wat mijn specialiteit is.” Xavier Eeckhout is bijzonder opgetogen over deze bijzondere sculptuur. “Naast sculpturen exposeer ik in mijn Parijse galerie in Saint-Germain-des-Prés een onuitgegeven set tekeningen en schilderijen uit het atelier van de beeldhouwer Mateo Hernandez (1885-1949).”
Xavier Eeckhout, Parijs, www.xaviereeckhout.com


Saint Clair Cemin, ‘Femme Escalier’, 2020. Roestvrij staal, sokkel in travertien, 52,8 x 16 x 16 cm.
“Dit beeld van Saint Clair Cemin is een soort symbool van het jaar dat de kunstsector onder ogen moest zien.”

Een bijzonder werk ontdekken op een nieuwe locatie, in het gezelschap van een oude(re) bekende? Baronian Xippas wijdt zijn nieuwe Knokse locatie in met een groepsexpositie van zijn gerenommeerde kunstenaarsselectie. Een nieuwe episode die de dynamiek van deze galerie illustreert en wijst op een gretig vertrouwen in 2021. Als eyecatcher kiezen ze voor een werk met een symbolisch verhaal. Tot tweemaal toe, in april en oktober, ging afgelopen jaar de deur dicht voor ‘Femme Escalier’. Driemaal is scheepsrecht en nu is het moment gekomen om Saint Clair Cemins ode aan de vrouw te komen bewonderen. Geïnspireerd door de Griekse mythologie, brengt deze Braziliaanse kunstenaar die onder meer exposeerde in het Whitney NY, het Stedelijk Amsterdam, DOCUMENTA IX en de Biënnale van São Paulo hiermee hulde aan de vrouwen die zijn leven tekenden. In de gepolijste roestvrijstalen figuur verglijdt de grens tussen figuratie en abstractie tot een trots en glanzende beeld.
Baronian Xippas, Brussel, www.baronianxippas.com


Marc Chagall, Le Bouquet d’Orphée et Vence, 1969.
“In deze dagen van quarantaine en somber nieuws, is er niets beter dan je te omringen met prachtige schilderijen die de geest verheffen en plezier geven.”

Bij Stern Pissarro Gallery staat het werk van Marc Chagall (1887-1985) wel vaker in de spotlights. Het schilderij Le Bouquet d’Orphée et Vence uit 1969 is recent door hen ontdekt in een particuliere collectie in de Verenigde Staten en vat alles samen wat deze populaire kunstenaar zo bijzonder maakt. “De diepe kleur blauw, de bloemen, de poëtische figuren zitten vol kleur en emotie die zijn werk helemaal definiëren”, aldus Charlotte Tchaikovsky. “Zelfs zijn portret, bovenaan maakt deel uit van het schilderij.” Alhoewel de galerie verschillende werken van Chagall in de collectie heeft, koos men ervoor tijdens deze dagen ook een expositie op te zetten met werk van de abstract-expressionistische kunstenaar Paul Jenkins. “ Een hernieuwde kennismaking voor de regelmatige BRAFA-bezoeker of een nieuwe ontdekking?
Stern Pissarro Gallery, Londen, www.pissarro.art


Pierre Bonnard (1866-1947), Femme à sa toilette, 1907. Olieverf op karton, 69 x 50 cm.
“Dit schilderij is een belangrijke getuigenis van de post-Nabi-periode van Pierre Bonnard en is essentieel om de evolutie van zijn werk te begrijpen.”

Wie het werk van Pierre Bonnard kent, weet dat zijn vrouw Marthe een bepalende figuur is geweest in zijn oeuvre. Op dit schilderij dat dateert voor de omschakeling in zijn kleurenpalet rond 1909/10 is de invloed van Degas te merken. “Dit naakt uit 1907 is vrij kenmerkend voor de inspiratie van Bonnard in deze ‘post-Nabie’-periode, rond 1905. Net zoals Degas was Bonnard op zoek naar intimiteit. Dit uit zich in de gedempte kleuren, in de situering van de kamer en handeling van de vrouw.” Bonnard was altijd heel zorgzaam voor zijn vrouw Marthe, met wie hij vaak kuuroorden bezocht waar hij de kamer voor haar bewaakte en met wie hij een beperkt sociaal leven leidde.” Dit werk maakte deel uit van verschillende museumtentoonstellingen, in Australië, Italië en recentelijk in het Musée du Cannet, dat aan de kunstenaar is opgedragen. Het is echter volledig nieuw op de kunstmarkt. “Dit werk heeft echt zijn plaats in een openbare collectie, maar we weten ook dat dit soort schilderkunst bijzonder gewild is bij verzamelaars van moderne kunst. 1907 is een belangrijk jaar, gedragen door een groot artistiek elan en Pierre Bonnard blijft een grote figuur in de geschiedenis van de moderniteit.”
Alexis Pentcheff Gallery, Marseille, www.galeriepentcheff.fr


Indo-Eurpese tweedeurskast, Goa, 17e eeuw, ebbenhout en ivoor, verrijkt met kwikvergulde koperen fittingen.
“We simuleren in de galerie de stand die we voor ogen hadden voor BRAFA, en tonen er stukken die minstens zo mooi zijn als dit ‘Objet d’Exception’ van de Biënnale van Parijs in 2018.” – Jorge M. Ferreira

Een zeldzame Indo-Portugese kast met twee deuren uit het Indische Goa van de 17e eeuw, weelderig ingelegd met ebbenhout en ivoor, is de ster van Antiguidades Sao Roque dit voorjaar. Jorge M. Ferreira vertelt : “De deuren zijn aan de buitenkant versierd met gekroonde tweekoppige adelaars, het heraldische symbool van de Habsburgers, en aan de achterkant een kruipende leeuw. De poten tonen uitgesneden gieren. Zowel de tweekoppige adelaar, de leeuw als de gier zijn inheemse symbolen van bescherming. Dat ze op dit belangrijke meubelstuk voorkomen is geen toeval, want de kast was bedoeld om de kostbaarste goederen van een rijke familie, burgerlijk of religieus, te bewaren. Alle zijkanten van de kast, evenals de deuren, worden omlijst door een plantaardige fries en katachtige hoofden, duidelijk geïnspireerd door Europese arabeskgravures uit de late Renaissance.” Hoewel kasten op een sokkel relatief veel voorkomen, is deze tweedeurskast uniek. Hij behoorde toe aan een Spaanse familie en werd waarschijnlijk gebouwd toen Portugal geregeerd werd door de Habsburgse koningen van Spanje (1580-1640), voor een lid van de kroon of een Spaanse aristocraatfamilie, of misschien zelfs voor de rijke religieuze hoogwaardigheidsbekleder Augustinus.
São Roque Antiguidades e Galeria de Arte, Lissabon, www.antiguidadessaoroque.com


José Maria Sicilia, uit de serie La Luz que se apaga, eind jaren ’90, olieverf op bijenwas.
“We willen het publiek de kans geven om werken van hoge kwaliteit binnen een zeer brede prijsklasse te ontdekken.”

Zijn bekendheid bij het grote publiek dankt de Spaanse abstracte kunstenaar José María Sicilia (°1954) aan de serie La Luz que se apaga (Het licht dat uitdooft). “Dat de serie op bijenwas geschilderd is, maakt hem historisch. Het is een van de belangrijkste series in de evolutie van Sicilia”, vertelt Olivier Meessen De Clercq. “Omdat de kunstenaar zelf veel werken uit deze periode heeft vernietigd zijn de weinige werken die nog op de markt zijn des te waardevoller. Siciliais enorm veeleisend voor zijn eigen werk. Hij aarzelt niet om werken te verbranden zodat alleen het beste overschiet. Dit werk van een particuliere verzamelaar verkeert dan ook in uitstekende staat.” Bij Meessen De Clercq hangt dit werk tussen niet-gepubliceerde werken van de kunstenaars van de galerie met thema’s als observatie, aantrekkingskracht, fysica, astronomie en zichtbaarheid versus onzichtbaarheid. De naam van deze expo? Mare Tranquillitatis, naar de uitgestrekte maanzee op het zichtbare deel van de maan.
Meesssen De Clercq, Brussel, www.meessendeclercq.be


Calvin Marcus, Fish Lamp, 2020, keramiek, bamboe, Japans papier, 250 x 70 x 40 cm. © Benjamin Balthuis. Met toestemming van de kunstenaar en CLEARING New York / Brussel.
“Dit is een stuk dat in veel verzamelingen voor een interessante dialectiek zou kunnen zorgen.”

Calvin Marcus (°1988) is een nieuwe ster aan de hemel van het Amerikaanse kunstfirmament. Zijn werk vind je terug in de collecties van het MoMA en het Whitney, maar ook in de Fondation Louis Vuitton en bij Museum Boijmans Van Beuningen. Dit jaar komt hij naar Brussel, want C L E A R I N G haalt zijn dromerige, spookachtige werken in huis. Stéphanie-Victoire Haine heeft haar hart verloren aan Fish Lamp. Fish Lamp heeft Japanse elementen, en doet denken aan een hengel. Het werk verwijst tegelijk naar de do-it-yourself-traditie in Californië, en naar de keramiek die in dit deel van Amerika zo belangrijk is. Dit is een zeer representatief werk voor het universum van de kunstenaar. De natuur, het vissen, maar ook het bestiarium komen terug in zijn werk.”
C L E A R I N G, Brussel, www.c-l-e-a-r-i-n-g.com


Staande boeddha, Gandhara-regio, ca. 3e eeuw, schaliesteen, hoogte: 67 cm, richtprijs: € 115.000.
“Wat antiek zo boeiend maakt is de kracht van het verleden, het gewicht van de geschiedenis die door het werk heen schijnt.”

In een prachtig, ruim haussmanniaans appartement in Parijs presenteert Galerie Hioco al haar specialiteiten: boeddhistische, hindoeïstische en jaïnistische beelden uit het oude India, Thailand en Zuidoost-Azië. Uniek zijn ook haar werken uit het oude Gandhara, een koninkrijk in het huidige Oost-Afghanistan en Noordwest-Pakistan tussen de 6e eeuw v.C en de 11e eeuw. Galleriste Anne-Laure Bodin wil er aandacht schenken aan een ‘greco-boeddhistisch’ meesterwerk uit die regio, een staande boeddha uit de derde eeuw. “Kijk maar naar de delicaatheid van de gelaatstrekken, de soepelheid van de plooien van het kledingstuk en de ongelooflijke serene uitdrukking. Hij is een van de getuigen van de de buitengewone versmelting van mediterrane en Indiase invloeden in dienst van het boeddhisme. Ook de provenance van deze boeddha is uitmuntend: hij maakte deel uit van de grote collectie van het beroemde verzamelaarskoppel Vérité. Zij kochten hem in 1956 bij Sotheby’s in Londen hadden verworven.”
Galerie Hioco, Parijs, www.galeriehioco.com


Pol Bury (1922-2005), Plan Mobile, 1953. Geschilderd metaal, 30 x 57 x 15 cm, inv. 0267.
Richtprijs: € 150.000 – 200.000
“De Plan Mobiles zijn zeer zeldzaam.”

De Maurice Verbaet Gallery is voornamelijk gewijd aan de Belgische naoorlogse kunst. Een van de topstukken in hun collectie is vandaag Pol Bury’s ‘Plan Mobile’. Sibylle Cosyn vertelt: “Wanneer Bury in 1950 het werk ontdekt van Calder, spoort het hem aan om zijn opvatting over kunst volwaardig en open te herzien. Vanaf 1953 snijdt hij elementen in stukken, die hij dan samenvoegt in Plans mobiles. Dit werk doet zich gelden door de eenvoud ervan, als een spel van opplooien, waartoe de contrastkleuren (wit, zwart, rood) in vlakke tinten, enorm bijdragen. Deze serie zeldzame en waardevolle kunstwerken maken deel uit van deze grondleggersperiode, die de kunstenaar ertoe zal brengen zich exclusief te storten op beeldhouwwerk. De Plans mobiles zijn de voorbode van beelden die zich voortbewegen met een elektrische motor. Beweging zal dan een primordiale plaats innemen binnen zijn originele en vernieuwende aanpak en zijn werken zullen internationaal succes kennen.”
Maurice Verbaet Gallery, Knokke, www.mauriceverbaetknokke.com


Antependium met Madonna en Kind, H. Catharina en donateur, Brussel, midden 16e eeuw. Wol, zijde en gouddraad, 91 x 177 cm. © De Wit.
“Goed bewaarde altaarkleden worden zelden aangeboden op de kunstmarkt.”

In januari neemt De Wit, Royal Manufacturers of Tapestry, intrek in de refugie van de abdij van Tongerlo (1484), gelegen in de schaduw van de Sint-Romboutskathedraal in Mechelen. In dit laat-middeleeuwse pand presenteert ze twintig antieke wandtapijten, waaronder een bijzonder antependium of altaarkleed. Dit type tapijt speelde een belangrijke rol in het kerkelijke decor dankzij haar kleine en mobiele karakter. Ze kon tijdelijk als decoratie op bepaalde kerkelijke kalenderdagen aan het altaar getoond worden. An Volckaert vertelt: “Goed bewaarde antependia worden zelden op de kunstmarkt aangeboden. Dat dit exemplaar een goed bewaard kleurenpalet en een weloverwogen compositie heeft, maakt het des te unieker. Het altaarkleed toont Madonna met Kind op een Rennaissance zetel. Aan haar zijden prijken de Heilige Catharina, die uit de hand van Christus de ring ontvangt waarmee ze zich op mystieke wijze met hem ‘verloofde’ en een Dominicanes. Het gebruik van gouddraad in dit wandtapijt getuigt van superieure kwaliteit. Het is daarom ongetwijfeld een museumstuk, maar ook collectioneurs zullen het ongetwijfeld graag aan hun verzameling wensen toe te voegen. ” De Wit, Royal Manufacturers of Tapestry, Mechelen, www.dewit.be


David Teniers, Een schuurscène met een man die een jonge vrouw het hof maakt, en verschillende figuren, 1681. Olieverf op doek, gesigneerd ‘D. Teniers’ op het doosje centraal in het schilderij, 53,5 x 69,5 cm. Richtprijs: €300.000-400.000
“Kunstwerken van museumkwaliteit van deze meester zijn moeilijk te vinden, en ook dit exemplaar is altijd in privébezit geweest.”

Kent u de ‘tenierkens’? Onder die naam zijn de kleine boerenscènes van David Teniers gekend geworden. Evert-Anthony Douwes van Douwes Fine Art heeft een typisch ‘tenierke’, “een prachtig schilderij met ongelooflijke diepte van kleur en het meest subtiele licht”, vertelt hij ons, in het bezit. “Een jonge vrouw en een mannelijke metgezel zijn in gesprek. Ze rookt een typische Goudse kleipijp. Een kleine, loyale witte hond zit naast het meisje. Vanuit een raam bovenaan observeert een oudere dame het paar. Boven haar hoofd een uil, het oersymbool van wijsheid. Zou zij de moeder van het meisje kunnen zijn, die haar stiekem in de gaten houdt? De aanwezigheid van de hond duidt op een vorm van trouw. Stelt de jonge man de jonge vrouw op de proef? En zou de hond kunnen aangeven dat ze trouw is en niet toegeeft aan zijn avances? Rechts op de achtergrond staat een groepje vrolijke boeren, voor een open haard, mogelijk speculerend over de toekomst van het paar.”
Douwes Fine Art, Amsterdam, www.douwesfineart.com


Jean Dubuffet, Barbe des bourreaux de Paris, 1959, inkt op papier, 51 x 33,3 cm. Courtesy Galerie de la Béraudière
Richtprijs: € 500.000
“Dubuffet heeft veel hedendaagse kunstenaars beïnvloed, zoals Basquiat, Keith Haring en de straatkunst in het algemeen.” – Elena Kempen.

Het topwerk bij Galerie de la Béraudière is ongetwijfeld deze Barbe des bourreaux de Paris uit 1959 van Jean Dubuffet. Als kunstenaar op het kruispunt van moderne en hedendaagse kunst heeft Dubuffet veel hedendaagse kunstenaars beïnvloed, zoals Basquiat, Keith Haring, en meer in het algemeen de straatkunst. Zijn werk is opgedeeld in series, die elk overeenkomen met een specifieke periode van creatie. Dit werk is een van de eersten in de Barbes-reeks, waarin de kunstenaar terugkeert naar de figuratie na zich enkele jaren te hebben geconcentreerd op quasi-abstracte werken. Deze werken, die geïnspireerd zijn op de klassieke Griekse en Romeinse bustes of op de Assyrische paleiswachters, zijn minder talrijk dan andere series en worden als zeldzaam beschouwd. Ze zijn bedoeld voor verzamelaars die zich bewust zijn van het belang van de reeks in het werk van Dubuffet.
Galerie de la Béraudière, Brussel, www.delaberaudiere.com