TEFAF’s connoisseurship bij je thuis

Net voor de lancering van de eerste online viewing van TEFAF NY sprak COLLECT met kersvers bestuursvoorzitter Hidde van Seggelen. Zijn team heeft een bewogen jaar achter de rug. Maastricht 2020 sloot in volle beursgebeuren de deuren en Spring New York hield de poort dicht, maar nu is het alle hens aan dek. TEFAF New York neemt de handel van over de hele wereld mee in zijn online editie en TEFAF Maastricht kijkt uit naar een warme live-beurs in mei. 

TEKST: Els Bracke

TEFAF is de optelsom van handelaren die elkaar versterken, toont de grote hoeveelheid deelnemers aan TEFAF Online. Dat de kunsthandel momenteel flexibel, dynamisch en vernieuwend is, is een understatement. Van Seggelen: “Toen we overgingen tot TEFAF Online en inzagen dat de coronacrisis wereldwijd wild om zich heen grijpt, vonden we het een goed idee om de hele TEFAF-community erbij te betrekken. In de loop der jaren zijn wij gegroeid tot een organisatie die in totaal een 340 deelnemers telt, waarvan er 280 in Maastricht zitten. Iedere deelnemer mag maar één object laten zien. Dit vergt een grote discipline van de handelaar maar biedt ons de mogelijkheid om een brede diversiteit te tonen. ‘Quality across disciplines’, een motto waar TEFAF voor staat. De geselecteerde deelnemers komen uit de selectie van TEFAF Maastricht 2020 en de afgelaste beurs TEFAF Spring New York.”  

Kort en krachtig

Naar analogie met een fysieke beurs koos men ervoor om een kort momentum te creëren: de handel ontmoet – weliswaar online – op een vast bepaald tijdstip zijn publiek en kopers. Bovendien krijgen de allerbeste klanten toegang tot een preview waarna het grote publiek komt kijken. “Er wordt wel eens gesproken TEFAF ook het hele jaar een onlineplatform te bieden met geselecteerde deelnemers maar dan word je meer een galerie en dat ligt niet in onze aard”, aldus Van Seggelen. “Twee zaken stonden voorop in dit verhaal: de attention span en de vetting. Twee aandachtspunten die ons uiteindelijk deden kiezen voor één masterpiece per handelaar. Wat TEFAF is en waar het voor staat, zal hier online te zien zijn, wat er in de galerie en daarbuiten gebeurt is voor de handelaren zelf. Wat voor ons het allerbelangrijkste is en waar wij achter de schermen het hardst aan werken, is de keuring van de objecten. Het zou een helse klus zijn geweest om van elke deelnemer meerdere stukken te vetten. We kunnen ons hiervoor enerzijds niet organiseren en anderzijds kunnen we het ons niet permitteren om die kwaliteitdrempel te laten varen. Een van onze allersterkste kenmerken is juist die keuring.” Het is dus juist de kracht van de hoogstaande kwaliteit van TEFAF-stukken die overtuigde om één stuk te presenteren. 

Cultureel erfgoed

“De enorme restrictie en terughoudendheid onderscheidt ons: bij ons gaat het om de uitzonderlijke kwaliteit en het connoisseurship, dat zullen wij nooit verloochenen. Tegelijk hebben we een enorme diversiteit. Niet alles kost op TEFAF een miljoen of meer, we tonen ook interessante objecten die een paar duizend euro kosten. Op dit onlineplatform kom je natuurlijk niet snel de allergoedkoopste stukken tegen, maar een van mijn lievelingsobjecten in deze editie kost 12.000 euro, wat toch betaalbaar is. Bij ons heb je bijvoorbeeld iemand als Jörn Günther, een bijzonder academisch onderlegde manuscriptenhandelaar die tijdens de live-beurs op één van de hoofdgangpaden staat en gespecialiseerd is in manuscripten en miniaturen. De geschiedenis van de boekdrukkunst en de overdracht van kennis is zijn specialisatie. Dat wij hieraan evenveel aandacht besteden als aan een handelaar die in grote namen als Picasso handelt, is wat TEFAF zo uniek maakt. Op welke beurs krijgen dergelijke mensen zo een platform?” 

Steunmaatregelen voor het beste

Sommige kunstwerken zijn heel erg onderhevig aan de tand des tijds, zoals stukken uit de antieke oudheid, archeologische vondsten, maar ook oude meesters of antiquarische boeken. Die moet je van dichtbij kunnen bekijken. Online kopen houdt daarbij dus een groter risico in dan bij pakweg moderne schilderijen, waar de provenance maar ook de staat beter waarneembaar zijn. Hebben bepaalde sectoren vandaag dan meer aandacht en ondersteuning nodig van TEFAF? “De markt is de markt. TEFAF is ooit begonnen in samenwerking met Claire McAndrew om over de cijfers van de markt te publiceren. Wij hebben dit afgelopen jaren opgevolgd met focusrapporten. Aangezien er momenteel veel analyses over de markt worden gemaakt, zijn we nog in de con-ceptfase van hoe wij dit jaar een bijdrage kunnen leveren. De meer gesloten sectoren ondersteunen en aan bod te laten komen hoort ook bij onze taken. Daar helpen we de dealers én de verzamelaars mee. Maar we houden wel aan het allerbeste. Als het beste er niet is dan heeft het ook geen zin om daaraan te trekken. Daarin moeten we realistisch blijven. Het is niet zinvol om dingen aan te bieden die geen kwaliteit hebben.” 

Nieuwe technologie

Wie de website bezoekt zal niet terechtkomen in een verbluffende augmented reality waar 3D-scans van antieke vazen en fonkelende juwelen imponeren. Veel hangt immers af van de handelaren en sommigen zijn – net zoals bij de inrichting van een stand – creatiever en innovatiever dan de anderen. Van Seggelen: “We hebben geen teams die de hele wereld rondreizen om mensen te instrueren en om camera’s op te stellen. Wel geven we richtlijnen mee maar iedereen moet hier zijn eigen invulling aan geven. Bij het nieuwe platform willen we vooral mensen vlot naar ons zien komen, maar voor een volgende keer willen we zeker innoverende technologie implementeren. Dat kost veel geld. Hoewel op ons platform maar één stuk wordt getoond, zal dat niemand weerhouden om de link te volgen en verder te kijken op de website van die handelaar. Zo maken we het de deelnemers ook makkelijker.” 

Verzamelaars uit de kast

Handelaren, beursorganisatoren en veilinghuizen doen allemaal hun uiterste best om dit nieuwe verhaal te schrijven. Uiteraard moeten nu de verzamelaars nog mee willen. “Iemand bij een vei-linghuis hier in de straat vertelde me onlangs dat enkele van hun belangrijke verzamelaars van oude meesters zelfs nog geen e-mailadres hebben. Omdat het veilinghuis geen gedrukte catalogi verspreidt, zorgt deze medewerker er persoonlijk voor om via zelf uitgedrukte prints deze verzamelaars op de hoogte te brengen van interessante stukken. Maar dit zijn dan ook dezelfde mensen die naar TEFAF komen en daar werk kopen.” Die grote stap naar een online-verhaal wil TEFAF nu overbruggen door scherm moeheid te vermijden van het scrollen langs te veel foto’s en verhalen, en juist dat ene masterpiece van elke handelaar te tonen. Je krijgt een pagina te zien met bovenaan een carrousel waar je het werk en meer details kan bekijken. Daaronder komen dan de details over het object én zie je meteen of de handelaar online is of niet. Is hij dat wel, dan kan je na een klik vragen stellen of een afspraak maken. Het is een soort van windowshopping waarbij je aanklopt en er iemand je welkom heet. Of er is even niemand en je loopt verder.

De communicatie daarna gebeurt buiten het platform om. Wordt het stuk direct verkocht dan blijft het er wel staan tot het einde van de rit, er wordt niet gewisseld. Sommige handelaren verrassen met hun keuze terwijl anderen weer een werk meenemen dat al een paar keer is voorbijgekomen. Vooral een oudere generatie verzamelaars moeten drempels overwinnen om mee te kunnen in dit nieuwe verhaal. Daarom maakt TEFAF het zo gemakkelijk mogelijk om contact te maken en te chatten. En voor wie de gemoedelijke beurspraatjes mist: het is absoluut niet de bedoeling dat een website ooit de beurs zal vervangen maar wel dat online en offline mogelijkheden elkaar versterken.  

Live in de lente

Proactief en doeltreffend besloot de TEFAF-organisatie begin oktober al om TEFAF Maastricht van maart te verplaatsen naar eind mei 2021. “Met het begin van de zomer hebben we gekozen voor een tijd waarin de temperaturen hoger liggen, waarin mensen makkelijker kunnen bewegen, gezonder uit de winter komen en waarbij Maastricht veilig aanvoelt, een stad waarbinnen men zich ontspannen voelt. Van Seggelen houdt van Maastricht en wijst op de bereikbaarheid van de stad uit heel Europa zonder hiervoor een vliegtuig te hoeven nemen. “Ik hoop dat verzamelaars begin volgende zomer opnieuw naar de TEFAF willen gaan en dat ze daar op een heel veilige manier naar goede kunst kunnen kijken.” 

BEZOEKEN
Alleen online, voorafgaand registreren. 
www.tefaf.com
 
01-11 t/m 04-11

Ontdek de andere artikels uit het oktobernummer hier of mis geen enkel nummer en abonneer je nu!